Artziniega, museoko hiribildua

Artziniega

Artziniegako hiribilduak gainezka egiten du bisita bat justifikatzen duten arrazoiekin: bere Erdi Aroko egitura bere horretan mantentzen du, dorre eta jauregiekin; lehen mailako museo-eskaintza du; eta ingurune natural ikusgarrian kokatuta dago. Aurten, gainera, bere sorreraren 750. urteurrena ospatuko du kultur eta jai ekitaldien programa erakargarri batekin. Animatzen zara?

Artziniegako hiribildua Alfontso X.a Jakitunak sortu zuen 1272an, eta bere hiri-eremua harresiekin eta defentsa-dorreekin babestu zuten laster. Bidaiariek horma horien aztarna batzuk ikus ditzakete gaur egun ere, eta Espainiako iparraldeko Erdi Aroko kasko ederrenetako eta hobekien kontserbatuetako bat zeharkatu.

Artziniegak, izan ere, ia osorik mantentzen du bere Erdi Aroko bilbadura, muino batean kokatua, kale paraleloen trazadura bereizgarriarekin: Goikoa, Erdialdekoa eta Behekoa, kantoien bidez komunikatuak. Egitura horren kontserbazioak eta ondarearen kalitateak azaltzen dute Monumentu Multzo Historiko Artistiko izendatzea.

Arabako iparraldean kokatuta, merkataritza-gune garrantzitsua izan zen Erdi Aroan, eta, horren ondorioz, nobleen familiak herrian finkatu zuten bizilekua. Artziniegako merkataritza-iraganaren lekuko dira leinu desberdinetako 47 ezkutu eta herriko etxe, bizitegi-dorre, jauregi, sutegi eta beste eraikin publiko batzuk.

Nuestra Señora de la Encina Santutegia
Nuestra Señora de la Encina Santutegia

Nuestra Señora de la Encina santutegi gotiko bikaina da, eta bidaiariak oinez hel daitezke hiribilduaren erdigunetik, hamar minutu eskasean. XVI. mendeko erretaula hispaniar-flandestarra du, monumentu historiko-artistiko gisa aitortua, eta Arte Sakratuaren Museoa, balio eklesiastiko handiko piezekin.

Tenpluaren ondoan, 500 urte baino gehiagoko artea dago, eta babes berezia du: 'Zuhaitz Berezia'.

Museo-eskaintza

Encina Santutegiko Arte Sakratuaren Museoa lehen mailako museo-eskaintza baten lehen zutabea baino ez da.

Museo Etnografikoa da bigarrena, eta erakusketa bikaina eskaintzen du, Artziniegako eta Aiarako biztanleen bizimoduak 3.700 m2-tik gora biltzen dituena. Aretoetan zehar ibiltzeak iraganera bidaiatzea ahalbidetzen die helduei eta txikiei, XX. mendearen erdialdean denda edo eskola bat nolakoa zen gogoratzeko eta ezagutzeko.

Museo Etnografikoko denda-taberna
Museo Etnografikoko denda-taberna

Museoak urtean zehar jarduerak hartzen ditu, www.artziniegamuseoa.org webgunean kontsulta ditzakezu. Museo Etnografikoarentzat eta Artziniegako hiribildu osoarentzat oso ekitaldi berezia da Antañoko Merkatua, irailaren 17 eta 18ko asteburuan egingo dena. Bertako biztanle guztiak Erdi Aroko azoka bat irudikatzeko eta lanbide tradizionalak giro paregabean hurbiltzen direnei erakusteko ahalegintzen dira.

Pablo Respaldizaren Fragua museoa hedadura bat da, hiribilduaren erdian. Zenbait dokumentuk erakusten dutenez, errementari lanbidea Artziniegan egon zen Erdi Arotik, eta Pablo Respaldizaren Fragua-k burdina eskuz nola lantzen zen erakusten du, etxeko tresnak, nekazaritzako lanabesak, ferrak, iltzeak edo burdin sareak egiteko.

Santxotena Tailer-Museoa
Santxotena Tailer-Museoa

Santxotena Tailer-Museoak Artziniegako museoen zirkulua ixten du bestelako proposamen batekin. Imajinatzen duzu eskultore baten lana bere egilearen eskutik ezagutzea? Gustatuko litzaizuke hausnarketak trukatzea inspirazioa, eskultura teknika edo Jorge Oteizaren ikasle den artista baten bizitza? Zure erantzuna positiboa bada, hau zure lekua da.

Ibilbidea 15 minutuko bideo batekin hasten da, Xabier Santxotenaren proiektu artistiko, kultural, natural eta etnografikoaren sorrera azaltzen duena. Proiektu hau duela 20 urte baino gehiago sortu zen Arizkunen (Nafarroa) eta 2010etik aurrera Artziniegako Santxotena Tailer Museoan hedatuta dago.

Ondoren, bisitariek eskultorearen zirriborroak ezagutuko dituzte, eta, geroago, eskultura-familia desberdinak zeharkatuko dituzte, gehienak formatu handikoak eta egurra oinarri hartuta: Basoa, euskal herri-kirolei omenaldia, gerraren salaketa, herrialdeko emakumeak, planetarioa, erlijiotasuna eta heriotza.

Tailerra ibilbidearen azken geltokia da. Bertan, bisitariek Xabier Santxotena pertsonalki ezagutzeko aukera izango dute eta berarekin hainbat gairi buruz hitz egingo dute, hala nola materialak, tresnak, teknikak eta inspirazioa. Zalantza eta bitxikeria guztiak galdetzeko eta argitzeko unea da. Santxotena Tailer Museoari buruzko informazio guztia www.santxotena.org webgunean.

Ez galdu:

Itziar Urtasun Bilboko Udaleko Lankidetza, Bizikidetza eta Jaietako zinegotzia, edizio honetako Kartel Lehiaketako Epaimahaiarekin batera.

“B de Bilbao”, 2023ko inauterien irudia

Oraingo honetan, Óscar Mendez San Frutosen ‘B DE BILBAO’ izango da Inauteriak iragartzeko kartela. Otsailaren 17tik 21era ospatuko da aurten.

Seguir leyendo icono

Harpidetu zaitez gure Newsletterrera

Kalitate turistikoko edukirik onena dugu, zure posta elektronikora bidaliko dizugu hamabost egunetik behin.

Te van a encantar